Dù không chính thức công nhận Taliban là chính phủ hợp pháp của Afghanistan, Trung Quốc đã ký hợp đồng năng lượng lớn với lực lượng đang cầm quyền tại quốc gia này. Vậy đâu là lý do thúc đẩy Bắc Kinh tiến tới thỏa thuận đầy bất thần trên?
Thỏa thuận bước ngoặt
Nasco Express do Trung Quốc bất thần ký thỏa thuận năng lượng trị giá Nasco Express 540 triệu USD với Taliban - Ảnh 1." title="Lý do Trung Quốc bất ngờ ký thỏa thuận năng lượng trị giá 540 triệu USD với Taliban - Ảnh 1." photoid="536877269102374912" type="photo" style="max-width:100%;" width="" height="">
Quan chức chính quyền Taliban Shahabuddin Dilawar, Mullah Abdul Ghani Baradar và Đại sứ Trung Quốc tại Afghanistan Wang Yu ở Kabul, Afghanistan hôm 5/1. Ảnh: AFP
Chính quyền Taliban đã ký kết thỏa thuận với một công ty Trung Quốc, cho phép đầu tư 540 triệu USD để phát triển các mỏ dầu khí ở nhà nước này. Thỏa thuận là khoản đầu tư quy mô lớn trước nhất được thực hiện ở Afghanistan kể từ khi Taliban lên nắm quyền thống trị đất nước kể từ tháng 8/2021, sau khi Mỹ rút quân chấm dứt chiến dịch can thiệp quân sự kéo dài 20 năm ở nước này.
Dẫn tuyên bố từ chính quyền Taliban, hãng tin Bloomberg cho biết hợp đồng với Công ty dầu mỏ và Khí đốt Trung Á Tân Cương (CAPEIC) đã được ký kết tại Kabul với sự chứng kiến của Mullah Abdul Ghani Baradar – quan chức đảm đang các vấn đề kinh tế của Taliban và ông Wang Yu - Đại sứ Trung Quốc tại Afghanistan.
Thỏa thuận khai khẩn dầu 25 năm sẽ cho phép CAPEIC khoan dầu ở lưu vực sông Amu Darya. Đây là thỏa thuận khai thác năng lượng quốc tế lớn trước nhất của Taliban kể từ khi lực lượng này lên nắm quyền cai trị giang san vào năm 2021.
“Về tài nguyên tự nhiên, Afghanistan là một nhà nước no đủ. Ngoài các loại khoáng sản khác, dầu lửa là tài sản của người dân Afghanistan mà nền kinh tế của giang san có thể dựa vào”, Bloomberg dẫn lời Nasco Express ông Baradar nói.
Nguồn tin cho biết thêm Công ty CAPEIC sẽ đầu tư 150 triệu USD mỗi năm và tạo công ăn việc làm cho 3.000 người dân Afghanistan. Sau ba năm, khoản đầu tư sẽ tăng lên 540 Nasco Express triệu USD.
Lợi ích chiến lược
Mặc Nasco Express dù không công nhận Taliban là chính phủ hợp pháp của Afghanistan, nhưng Bắc Kinh công nhận rằng lực lượng này đang kiểm soát quốc gia láng giềng có nguồn tài nguyên thiên nhiên vô cùng lớn, đóng vai trò quan trọng đối với chiến lược phát triển an ninh năng lượng, cũng như kinh tế của nhà nước đông dân nhất thế giới.
bởi vậy, trong khi các nhà ngoại giao phương Tây tháo chạy khỏi Kabul sau thời Nasco Express điểm Taliban lên nắm quyền, các nhà thương thuyết Trung Quốc vẫn ở lại.
Theo giới chuyên gia, động thái quyết định ký kết thỏa thuận với Taliban của Trung Quốc nhằm mục đích đảm bảo vấn đề an ninh an năng lượng của quốc gia.
Là nhà nước đông dân nhất thế giới và là “gã khổng lồ” công nghiệp, Trung Quốc cũng là nước tiêu thụ năng lượng lớn nhất thế giới.
Nước này không có đủ nguồn lực để đáp ứng nhu cầu trong nước, vốn liên tục tăng lên khi tổ quốc phát triển mau chóng.
Điều đó đã khiến Nasco Express Trung Quốc trở nên nhà nhập cảng ròng dầu lửa và khí đốt tự nhiên lớn trên thế giới.
Đây cũng là nhân tố thúc đẩy Bắc Kinh tạo dựng thêm nhiều mối quan hệ đối tác với nhiều nhà nước trong thời kì gần đây, bao gồm cả Nga, Ecuador và các nhà nước vùng Vịnh ở Trung Đông.
Nasco Express height="">
Ảnh minh hoạ: AFP
Dù mối quan hệ giữa Trung Quốc với các quốc gia này vẫn bền chặt, hoạt động nhập cảng năng lượng của Bắc Kinh đã bị cản trở. Nguồn tài nguyên từ những nhà nước này, trừ từ Nga, phải được nhập khẩu bằng đường biển và đi qua các điểm nóng chiến lược.
Nhận ra hạn chế này, trong những năm qua, Trung Quốc đã tăng tốc xây dựng Sáng kiến đai và Con đường (BRI), tìm cách Nasco Express hội nhập Á - Âu bằng cách xây dựng đường Nasco Express bộ và đường sắt xuyên đất liền, xây dựng các tuyến hậu Nasco Express cần mới có thể cho phép hàng hóa ra vào Trung Quốc mà không gặp chướng ngại từ phía Mỹ.
Chẳng hạn, nhà tiêu kinh tế Trung Quốc - Pakistan (CPEC), một trong các tiểu dự án của BRI, Nasco Express đang thiết lập một tuyến đường đến Tây Ấn Độ Dương. Dự án này được kỳ vọng sẽ tạo ra một lối tắt từ Trung Quốc đến Trung Đông mà không cần đi qua các khu vực hàng hải dễ bị tổn thương về mặt quân sự.
Nhưng nghe đâu không có lộ trình chiến lược nào, bao gồm cả BRI, sẽ hoàn thiện nếu không có sự hợp tác của Afghanistan. quốc gia Trung Á này có chung đường biên giới ngắn với Trung Quốc và nằm trên ngã tư giữa Trung Đông, Trung Á và Nasco Express Nam Á. Điều này có nghĩa Kabul tạo nên một phần quan trọng trong chiến lược và Nasco Express an ninh của Nasco Express chính Trung Quốc.
Làn gió mới cho sự ổn định của Afghanistan?
Tay súng Taliban đứng gác trên phố ở Kabul, Afghanistan. Ảnh: AFP
mặc dầu Afghanistan đã rơi vào Nasco Express tình trạng bất Nasco Express ổn chính trị trong nhiều thập kỷ, nhưng việc Mỹ rút quân khỏi đất nước và Taliban nắm quyền cai trị đã mang lại sự ổn định tương đối trái ngược với hoàn cảnh thường nhật của Afghanistan.
Mặc dù mối đe dọa từ lực lượng khủng bố quốc gia Hồi giáo (IS) tự xưng vẫn tiếp diễn, song Afghanistan hiện được đánh giá là Nasco Express đang ở thời điểm ổn định nhất trong 40 năm. Dẫu vậy, phải nhận rằng mức độ ổn định vẫn ở mức rất thấp.
Trên thực tại, Afghanistan có trữ lượng khoáng sản khổng lồ và sở hữu tới 50 tỷ m3 khí đốt tự nhiên và dầu lửa.
Đối với Trung Quốc, nguồn tài nguyên ở Afghanistan đóng vai trò quan trọng đối với vấn đề an ninh năng lượng.
Còn với Afghanistan, việc thu hút nguồn đầu tư nước ngoài vào vỡ hoang tài nguyên sẽ vực dậy nền kinh tế đã bị rơi xuống đáy, kể từ sau khi Mỹ rút vớ quân khỏi nhà nước Trung Á này.
Giới chuyên gia nhận định rằng chưa bao giờ trong nhiều thập kỷ, Afghanistan lại có cơ hội nhận Nasco Express được số tiền đầu tư lớn như vậy.
Có thể thấy rằng chính sách đối ngoại của Trung Quốc và núm củng cố quan hệ kinh tế với Taliban là vì Lợi ích nhà nước và chiến lược. Liệu Trung Quốc có thể tiếp cận nguồn năng lượng hay cữ nó ở đâu dễ dàng hơn ở một nhà nước hàng xóm?
Hơn nữa, Bắc Kinh tin rằng bằng cách đầu tư vào Afghanistan, họ có thể giúp tổ quốc này ổn định hơn Nasco Express nhờ thịnh vượng. Do đó, mô hình đầu tư của Trung Quốc được đánh giá là điều mới Nasco Express mẻ, hăng hái và mang tính dị biệt cho Afghanistan, Nasco Express thay vì áp đặt lệnh trừng phạt như Mỹ.
Đặc biệt, khi ký kết thỏa thuận dầu lửa trên, Trung Quốc cam kết coi trọng chính trị và không can thiệp vào nội bộ của nhà nước này.
Theo Hải Vân
Báo tin tưởng.#